«Ο μοχθηρός τραγέλαφος ενός κόσμου που θα μπορούσε να είναι και ο δικός μας». Αυτό αναφέρεται ως επίλογος στο εξώφυλλο του μυθιστορήματος του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Υπουργός νύχτας» (εκδ. Πατάκη), το οποίο όσο το διαβάζεις νομίζεις ότι κάπου τα ξέρεις όλα αυτά, κάπου τα έχεις δει στην τηλεόραση ή κάπου τα έχεις διαβάσει σε αστυνομικά ρεπορτάζ, νομίζεις ότι διαδραματίζονται δίπλα μας, αλλά ξέρεις ότι το βιβλίο είναι ένα μυθιστόρημα, ένα προϊόν αυθαίρετης σύνθεσης και φαντασίας του Γιώργου Σκαμπαρδώνη, του οποίου ο πρωταγωνιστής αυτή τη φορά είναι ένας μοναχικός τυχοδιώκτης και χαρτοπαίκτης, που αναρριχάται σε μια κοινωνία διαλυμένων θεσμών, προσωπείων, συμβατικότητας, κλισέ αντιλήψεων και ψεύδους.
Ο Πρίμο, ο «πρώτος» στα ελληνικά, ο πρωταγωνιστής, είναι καταρχήν ένας «καθώς πρέπει» επαγγελματίας, ιδιοκτήτης του γραφείου τελετών «Η έσχατη φροντίδα» και με αυτή τη βιτρίνα μπλέκει στον βαθύ υπόκοσμο.
Αναλαμβάνει αρχηγός συμμορίας που ελέγχει όλες σχεδόν τις νυχτερινές, σκοτεινές συναλλαγές –τράφικινγκ, ναρκωτικά, τοκογλυφία, πορνεία, αρχαιοκαπηλία– και κληρονομεί τον τίτλο «υπουργός νύχτας» μετά το βίαιο θάνατο του ανθρώπου που υπηρετούσε χρόνια. Από εκεί διεισδύει στη μολυσμένη πολιτική τάξη και ανελίσσεται ραγδαία, γίνεται ένα από τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης.
Αναλαμβάνει αρχηγός συμμορίας που ελέγχει όλες σχεδόν τις νυχτερινές, σκοτεινές συναλλαγές –τράφικινγκ, ναρκωτικά, τοκογλυφία, πορνεία, αρχαιοκαπηλία– και κληρονομεί τον τίτλο «υπουργός νύχτας» μετά το βίαιο θάνατο του ανθρώπου που υπηρετούσε χρόνια. Από εκεί διεισδύει στη μολυσμένη πολιτική τάξη και ανελίσσεται ραγδαία, γίνεται ένα από τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης.
Η τριπλή παράλληλη πορεία του, ως «καθώς πρέπει» επαγγελματία, μαφιόζου και πολιτικού, φωταγωγεί ειρωνικά, σαρκαστικά τον σαθρό περίγυρο, την ανατροπή των ιεραρχιών, την έλλειψη αντίστασης από την κοινωνία και τους θεσμούς, την κατάρρευση των ιδεολογιών, τη γενικευμένη παραφροσύνη, την αρπαγή και τον κυνισμό. Εμφανίζεται ως σωτήρας, αυτός που απεχθάνεται κάθε σωτηρία.
Μόνο ένας δύσκολος, τυφλός έρωτας για μια αγγελική πόρνη έρχεται να εκτρέψει τη μοιραία διαδρομή του. Αλλά για πόσο, σε αυτή την πορεία όπου το τραγικό εναλλάσσεται με το κωμικό, ο θάνατος γίνεται γλέντι και η εξουσία έρμαιο; Κάπου καραδοκεί ο γιος του πρώην «υπουργού νύχτας», που κι αυτός διεκδικεί το «κληροδότημα» του χαμένου πατέρα του.
Αστυνομικό, λοιπόν, με υποδόριο χιούμορ και ταυτόχρονο κοινωνικό σχολιασμό είναι το μυθιστόρημα του Σκαμπαρδώνη, του οποίου η αφήγηση ρέει σαν παιδικό παραμύθι, με τους διαλόγους πότε σε ενεστώτα χρόνο και πότε σε αόριστο, αλλά με τόση ενάργεια, τόσο ζωντανές περιγραφές, που δύσκολα αποδέχεσαι ότι ο μοχθηρός τραγέλαφος κόσμου του, είναι μυθιστορηματικός και «θα μπορούσε να είναι και ο δικός μας».
