Στο «Τελευταίο κρασί» της Mary
Renault (εκδόσεις ANUBIS,
2016) παρακολουθούμε μέσα από την αφήγηση του νεαρού Αλεξία, γόνου μιας
πλούσιας αθηναϊκής οικογένειας, το χρονικό ενός πολέμου που κράτησε σχεδόν
τριάντα χρόνια και σηματοδότησε το τέλος της χρυσής εποχής για τον αρχαίο
κόσμο.
Πρόκειται για μια
συγκλονιστική μυθιστορηματική εκδοχή του Πελοποννησιακού Πολέμου κατά τον οποίο
Αθήνα και Σπάρτη, δυο πανίσχυρες πόλεις - κράτη, βρέθηκαν εγκλωβισμένες σε μια
πορεία σύγκρουσης με έπαθλο την κυριαρχία. Στο χρονικό αυτό διάστημα ολόκληρη η
Ελλάδα, η οποία μόλις πριν λίγες δεκαετίες είχε ενωθεί για να αναχαιτίσει την
περσική απειλή, εμφανίζεται πλέον διχασμένη και οι άνεμοι του πόλεμου απειλούν
να γκρεμίσουν τα πάντα στο πέρασμά τους.
Η Mary Renault ζωντανεύει με
γλαφυρή γλώσσα και η Ειρήνη Παϊδούση μεταφράζει, με σεβασμό, διατηρώντας λέξεις
και εκφράσεις που εκφράζουν και αποδεικνύουν τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας
και τη διαχρονικότητά της.
Ο Αλεξίας, έφηβος στην αρχή
της αφήγησης και ολοκληρωμένος άνδρας προς το τέλος, περιγράφει μια από τις πιο
συγκλονιστικές περιόδους της ελληνικής (αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας) και
εγώ ως αναγνώστης βίωσα μαζί του τα συναισθήματά του και τις εμπειρίες του,
στην πόλη της Αθήνας τόσο εντός των Τειχών, όσο και εκτός, στην περιφέρεια που
δεινοπάθησε από τις επιθέσεις των Σπαρτιατών.
Μέσα από την αφήγηση, θυμήθηκα
και ανανέωσα τις γνώσεις μου γύρω από τα ήθη, τα πολιτικά και θρησκευτικά έθιμα
των αρχαίων Ελλήνων, τους ρήτορες της αρχαίας αγοράς, τη σχέση των ελεύθερων
πολιτών προς τους δούλους και τους «βάρβαρους» ξένους, τις σχέσεις των νέων
μεταξύ τους και τη θέση των γυναικών στην κοινωνία και τη μαθητεία των νέων
πλάι στο Σωκράτη και τον Πλάτωνα και άλλα γνωστά πρόσωπα της αρχαίας Αθήνας,
αφού η Mary Renault στην αφήγηση χρησιμοποιεί και υπαρκτά πρόσωπα, μεταξύ των
οποίων και την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Αλκιβιάδη, που έχει απασχολήσει
δεκάδες ιστορικούς.
Η Mary Renault (1905 – 1983),
μεγάλη θαυμάστρια της χώρας μας, ύστερα από πολυάριθμα ταξίδια εδώ, έχει γράψει
και άλλα βιβλία που περιστρέφονται γύρω από την ιστορία μας, αλλά αυτό έχει
χαρακτηρισθεί ως το «καλύτερο ιστορικό μυθιστόρημα για τον Αρχαίο Κόσμο» (The New York Times) και ως η «πιο γλαφυρή
και ποιοτική μυθιστορηματική αναπαράσταση της αρχαιότητας» (Sunday Times) και όχι άδικα.
