11/4/18

Mad Men

Εντάξει ομολογώ. Ανακάλυψα τη σειρά πολύ αργά, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ που λέει και η παροιμία. Έπρεπε να μείνω σπίτι κάποιες μέρες που το χέρι μου ήταν μπαταρισμένο με γύψο και δεν μπορούσα να ντυθώ σαν άνθρωπος και έτσι ανακάλυψα το Netflix (web TV με μικρή συνδρομή) και εκεί έπεσα πάνω στο σήριαλ «Mad men». Διαβάζω στο εισαγωγικό, ότι πρόκειται για την ιστορία διαφημιστών της δεκαετίας του ’60 στην Αμερική και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη. «Γιατί Mad men;» σκέφτομαι και στο πρώτο επεισόδιο μαθαίνω ότι με τον όρο Mad men που κυριάρχησε στα τέλη της δεκαετίας του ’50, περιγράφονταν τα στελέχη των διαφημιστικών επιχειρήσεων της Λεωφόρου Μάντισον (άνθρωποι που σου πουλούσαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες, δηλαδή). Τον όρο Mad men τον είχαν δημιουργήσει οι ίδιοι, προσθέτοντας το Μ μπροστά από το Ad men (Advertising men), ώστε να προδίδουν την τρέλα που κουβαλούσαν (Wikipedia). Τώρα γιατί κάθομαι και τα αναφέρω αυτά; Διότι το πρώτο επεισόδιο με τράβηξε τόσο, που κάθισα κάτω και είδα πέντε ολόκληρες σεζόν σε διάστημα ενός μηνός. 

Θυμάμαι τα πρώτα πλάνα του επεισοδίου. Ο φακός μπαίνει σε ένα μπαρ γεμάτο κόσμο και καπνό, ενώ ακούγεται μουσική ροκ ‘ν ρολ των αρχών του ’60. Αργά πηγαίνει πίσω από ένα αντρικό κεφάλι, δείχνοντας ότι αυτόν τον άνθρωπο τον βασανίζουν σκέψεις. Κάνει στροφή και βλέπουμε το πρόσωπό του που θυμίζει τον Σον Κόνερι στις πρώτες ταινίες του Μποντ. Είναι ο ηθοποιός Τζον Χαμ, που αργότερα θα πάρει βραβείο για το ρόλο του διαφημιστή Ντον Ντρέιπερ. Σκυφτός γράφει σύντομες φράσεις πάνω στη χαρτοπετσέτα του (αν θυμάμαι καλά, πρέπει να το ξαναδώ). Μελαχρινός, με πρόσωπο ηλιοκαμένο, σκληρό, λεπτά χείλη, βλέμμα ερευνητικό, τσιγάρο στο χέρι, ρουφάει και κάνει νόημα στο σερβιτόρο να του φέρει ένα ουίσκι, ρωτώντας τον εάν καπνίζει και τι μάρκα. Εκείνος διστάζει να απαντήσει και ο διαφημιστής επιμένει. Ο σερβιτόρος είναι μαύρος.  Ξαφνικά, εμφανίζεται ο προϊστάμενος του καταστήματος και ρωτάει το διαφημιστή εάν τον ενοχλεί ο σερβιτόρος. Είναι  ακόμα η εποχή που οι σχέσεις λευκών και μαύρων δεν βρίσκονται και στα καλύτερά τους. Ο διαφημιστής απαντά ότι έχει μια μικρή συζήτηση μαζί του και ο προϊστάμενος απομακρύνεται. Πιεζόμενος ο μαύρος απαντά ποια μάρκα καπνίζει και ο διαφημιστής που διαφημίζει τα Λάκι Στράικ τον ρωτά γιατί δεν την αλλάζει. Ο μαύρος απαντά ότι τα έχει συνηθίσει από το στρατό, που τους τα έδιναν δωρεάν κατά τον πόλεμο. Δηλαδή, ο άνθρωπος έχει υπηρετήσει την πατρίδα, έχει πάει και στον πόλεμο για χάρη του Θείου Σαμ, αλλά για κάποιους μπορεί να είναι ενοχλητικός. Το story με τραβάει σα μαγνήτης. Συζητούν λίγο και ο σερβιτόρος κάτι λέει που αρέσει στο διαφημιστή, ο οποίος και το σημειώνει στη χαρτοπετσέτα του για να το χρησιμοποιήσει ως διαφημιστικό μήνυμα. Σιγά μην ενδιαφερόταν πραγματικά για το μαύρο σερβιτόρο. Τη δουλειά του έκανε εκεί μέσα. 
Όταν σηκώνεται να φύγει, αργότερα, θα πάει στο σπίτι της ερωμένης του. Εκείνη δεν θα εκπλαγεί θα τον καλωσορίσει και θα του χαρίσει ένα υπέροχο βράδυ. Ο διαφημιστής είναι παντρεμένος και πολύ πιστός στη γυναίκα του, η οποία όπως θα διαπιστώσω αργότερα, μοιάζει έντονα της Γκρέις Κέλι. Μάλιστα, οι συνάδελφοι του άντρα της που την φλερτάρουν, της το λένε συχνά αυτό. Το φλερτ, που σήμερα θα το λέγαμε σεξουαλική παρενόχληση, ήταν καθημερινή συνήθεια στο γραφείο του διαφημιστή, όπως και το κάπνισμα και το ποτό. Μην πολυλογώ, με αυτά τα λίγα στοιχεία κόλλησα στη σειρά, η οποία έχει όλα τα συστατικά που χρειάζεται μια σειρά για να γίνει εθιστική: γοητευτικούς πρωταγωνιστές, όμορφες γυναίκες, δυναμικούς, αλλά και μυστηριώδεις χαρακτήρες, πλοκή, διαπλοκή, συμμαχίες, λυκοφιλίες, χιούμορ, έρωτες, απιστίες, σεξ. Όλα αυτά τυλιγμένα με αυθεντικά ντεκόρ και κοστούμια, χτενίσματα και μέικ απ. Εν συντομία, μια σειρά πλήρης, με καλογραμμένο σενάριο, δουλεμένους χαρακτήρες και πολυεπίπεδη θεματική. Λειτουργεί σαν ντοκουμέντο της αμερικανικής ζωής των 60's, κάνοντας παράλληλα και ένα πέρασμα από σημαντικά ιστορικά γεγονότα (το θάνατο της Μονρόε, τις διαδηλώσεις των μαύρων, τη δολοφονία του Τζον Κένεντι που σοκάρει το σύμπαν και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, την εκλογή του Νίξον, την απαγόρευση των διαφημίσεων τσιγάρων στην τηλεόραση, το πρώτο βήμα στο φεγγάρι και άλλα.
Βασικοί χαρακτήρες της σειράς είναι τέσσερις: Ο Ντον Ντρέιπερ, ο διαφημιστής που προανέφερα και είναι ο άντρας που όλοι θα ήθελαν να του μοιάσουν. Είναι ταλαντούχος, γοητευτικός με παρελθόν που τον στοιχειώνει και για το θεατή αποτελεί μυστήριο. Η γεμάτη ζωή του καταρρέει αλλά αυτός αγωνίζεται να διαχειριστεί κάθε εμπόδιο που μπαίνει μπροστά του. Ουσιαστικά αποτελεί έναν δυστυχισμένο άνθρωπο με μοναδικό καταφύγιο στο αλκοόλ. Ίσως και γι αυτό το λόγο γίνεται συμπαθής, παρά την αντιπαθητική του δραστηριότητα.
Η σύζυγός του, είναι μια άλλη ιστορία. Δυσκολεύεται να διαχειριστεί τη ζωή της και αντιδρά σπασμωδικά. Θα έλεγα ότι ζει σαν θεατής της ζωής. Είναι η εποχή που το να είσαι νοικοκυρά είναι… επάγγελμα. Οι φίλες της έχουν τις ίδιες αντιλήψεις και το σύνθημά τους είναι να μη στεναχωρούν τους άντρες τους, ό,τι και να βλέπουν ή μαθαίνουν. Η χειραφέτησή τους βαδίζει με αργούς ρυθμούς. Οι περισσότερες παντρεύτηκαν επειδή έτσι έπρεπε και προσπαθούν να μη χαλάσουν το γάμο τους εάν διαπιστώνουν απιστία, επειδή ο άντρας τους είναι κουβαλητής και λατρεύει τα παιδιά.
Άλλο ένα πρωταγωνιστικό πρόσωπο είναι η γραμματέας γενικών καθηκόντων Τζόαν. Αυτή είναι ο χαρακτηριστικός τύπος της γυναίκας pin up, από αυτές που τα αγόρια και οι φαντάροι καρφιτσώνουν στους προσωπικούς τους χώρους. Ψηλή, κοκκινομάλα, με αναλογίες που συγκλονίζουν και εφαρμοστά φορέματα που προκαλούν το αντρικό βλέμμα από χίλια μέτρα, περιφέρεται και δεν καταλαβαίνεις που βρίσκεται το γραφείο της μέσα στη διαφημιστική εταιρεία. Την φλερτάρουν όλοι και εκείνη επιλέγει συντρόφους σε μια προσπάθεια να προσδιορίσει την επαγγελματική και κοινωνική της θέση. Θυσιάζεται ακόμα και να συντροφεύσει πελάτες, προκειμένου η εταιρεία της να «κλείσει» κάποια δουλειά.
Από την άλλη, υπάρχει η Πέγκι με το συντηρητικό ντύσιμο και το όχι ελκυστικό σώμα, η οποία φαίνεται να είναι φιλόδοξη, αλλά δεν δείχνει να βιάζεται. Βαδίζει αργά και σίγουρα χωρίς να δίνει δικαιώματα. Ακούει τις συμβουλές της Τζόαν και κρατάει αυτές που τη συμφέρουν για να πάει μπροστά. Κατά βάθος, είναι προοδευτική, αλλά πνίγεται, από τη συντηρητική μητέρα της και την ενορία στο σπίτι και από την φαλλοκρατική νοοτροπία στη δουλειά.
Γενικά, οι ιστορίες του κάθε χαρακτήρα ενώ είναι διαφορετικές, θίγουν έντονα θέματα της τότε εποχής. Δεν απουσιάζουν, ο προβληματισμός για τις αμβλώσεις, τον Ψυχρό Πόλεμο, τον αλκοολισμό, την είσοδο των γυναικών στο χώρο των επιχειρήσεων, τη σεξουαλική παρενόχληση, τη σταδιακή χειραφέτηση της γυναίκας. Ενώ μέσα από τις υποθέσεις που αναλαμβάνουν οι διαφημιστές της εταιρείας παρακολουθούμε την εξέλιξη του καταναλωτισμού και του πως επηρέασε τη ζωή των αμερικανών.
Πρόκειται για μια σειρά που θα ήθελα να την παρακολουθήσω πάλι. Εκτός κι αν επακολουθήσει νέα σεζόν με καμιά 10ριά επεισόδια. Θα δείξει.